Granice i terytorium II Rzeczpospolitej (1)
31 października 1918 – początek polsko-ukraińskich walk o Lwów, w których udział wzięła młodzież - „Orlęta Lwowskie”
27 grudnia 1918 – wybuch Powstania Wielkopolskiego
23 stycznia 1919 – początek strać polsko-czechosłowackich na Śląsku Zaolziańskim, przyznanym mocą decyzji mocarstw zachodnich Czechosłowacji
16 lutego 1919 – podpisanie rozejmu kończącego Powstanie Wielkopolskie
16 sierpnia 1919 – wybuch pierwszego Powstania Śląskiego
10 lutego 1920 – gen. Józef Haller dokonuje zaślubin Polski z Bałtykiem
7 lipca 1920 – plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu
19 lipca 1920 – wybuch drugiego Powstania Śląskiego
 | Materiał 1. |
Odznaka Krzyż Obrońców Lwowa
| Materiał 2. |
Obraz
Orlęta
| Materiał 3. |
Maria Dąbrowska, Dzienniki
2 stycznia 1919, […] przyszły wiadomości o wydarciu Poznańskiego Niemcom. Czytałam o tym płacząc. Wczoraj mieliśmy prawdziwy Nowy Rok. Przyjechał Paderewski i witany był jak panujący Narodu. […] Jeszcze nigdy mistrz sztuki w Polsce tak nie był witany. […]
17 marca 1919, […] Rozeszły się dodatki nadzwyczajne [gazetowe] z uchwałami kongresu pokojowego, co do granic Polski z Niemcami. Został przyznany nam Gdańsk z […] malutkim kawałkiem wybrzeża […]. Najgorsze te Prusy Wschodnie, te pruskie kleszcze znów nam Wisłę ściskają. […]
| Materiał 4. |
Odezwa mobilizacyjna. Ostrów Wielkopolski, 10 stycznia 1919 r.
Hej, kto Polak na bagnety
Żyj Swoboda, Polsko żyj
Takim hasłem cnej podniety
Trąbko nasza wrogom brzmij!
Bracia! Kto kocha naród, kto kocha świętą naszą ziemię ojczystą, kto pragnie wolności i szczęścia […] niech spieszy w szeregi armii. Nie czas dziś odpoczywać po trudach wojennych, bo dzieło jeszcze nieskończone […]. Niech zadaniem naszym będzie obrona tego, cośmy Niemcom wydarli i oswobodzenie rodaków naszych, którzy pod jarzmem niemieckim jeszcze cierpią.
| Materiał 5. |
Plakat z plebiscytu na Górnym Śląsku.
| Materiał 6. |
Komunikat sztabu wojsk powstańczych, Katowice, 6 maja 1921 r.
Komunikat sztabu: Terytorium Górnego Śląska aż do tzw. linii Korfantego znajduje się w rękach powstańców, wspomaganych przez całą ludność polską. […] Zapał u powstańców i wśród całej ludności polskiej […] niesłychany. Odbywają się wszędzie olbrzymie manifestacje ludowe […]. Niemcy na Górnym Śląsku poczynają rozumieć powagę tego potężnego odruchu ludu polskiego i liczą się z tym, że Górny Śląsk należeć musi do Polski […].
 | Pytania |
- Na podstawie fragmentu Dziennika Marii Dąbrowskiej, wyjaśnij poglądy pisarki na temat Niemiec, jako sąsiada odradzającej się z Polski. Czy wspominane pogłoski o przynależności Gdańska okazały się prawdą? Jaki był los Gdańska w okresie międzywojennym?
- Odpowiedz, do jakich wydarzeń odnoszą się materiały 1. i 2. Odpowiedz, czego możemy dowiedzieć się o postawach i zaangażowaniu tamtego pokolenia młodych Polaków.
- Odpowiedz, do jakich wydarzeń odnoszą się materiały 4. i 7. Przeanalizuj treść tych przekazów. Wyjaśnij, do jakich wartości odwołują się te materiały.
- Zanalizuj przekaz propagandowy (materiał 5) z okresu walk o przynależność Górnego Śląska i Opolszczyzny do Polski.
- Na podstawie materiałów 6. i 8. oceń skuteczność polskich działań w obroni przynależności Górnego Śląska i Śląska Opolskiego do Rzeczypospolitej w latach 1918-1923.
 | Praca domowa |
- Wskaż najważniejsze kwestie sporne w relacjach II RP z sąsiadami: Litwą, Czechosłowacją i Niemcami.
- Korzystając z atlasu historycznego porównaj terytorium Rzeczypospolitej z 1772 r. z terytorium II RP i z obecnym obszarem Polski.
- Sprawdź w atlasie historycznym, obejmującym okres międzywojenny używanym w szkole kraju Twojego pobytu/ lub zamieszkania, jakie informacje zamieszczono na temat II Rzeczypospolitej.